Back | Alan
Dateline Bulgar Dateline Huns Dateline Kipchak Dateline Sabir Dateline Besenyos, Ogur and Oguz |
|||
|
Bilgä Kagan Stella |
|||||||
This text in Türkic transcription is hardly a scholarly one, it was clearly not proofread and, unfortunately, has many errors and could be greatly improved. The links point to the TIFF file images. |
The Bilgä Kağan inscription East (El) tâgri tag, tagri yaratmis türük bilgâ qaγan sabim: qarjîm türük bilgâ [qaγan. .......... ]t'i sir, toquz oTuz, ekî âdiz kârâkülüg bâglârî bodurü! [...... tü]rük tâg[ri ..........] (E2) üzâ qaγan olurtum. olurtuquma öltâCiCâ saqlrüγma türük bağlar bodun âgirip sâbinip togta-miš közTyüg(g)ârü körti. bödkâ özüm olurup bunCa aγar törüg tört bulugdaqi [.......... ]dim.
(E25) tapa sülâdim. bodunuγ anta buzdum. tab[γač o]g tutuq beş tuman sû kâlti. lduq bağda sügügdüm. ol süg anta yoq qıšd'im. yegirmi yaS'ima, basm'il *iduq (qu)t oTugum bodun ârti, arq'iš 'idmaz tiyin sülâdim. q[. . . . ]m, iCgârtim, qalîg[în? ] âbirü kâlürtüm. ekî otuz yaSima tabγač (E26) tapa sülâdim. CaCa sagun sâkiz tuman [sû] birlâ stıgügdüm. süsîn anta ölürtüm. alt'i otuz yalıma čik bodun qırq'iz birlâ yaγ? boltî. kâm kâöâ öik tapa sülâdim. örpântâ sügüâdüm. süsîn sanCdlm. az [b]o[dunuγ alt'ijm [..... ič]- gartim. yeti otuz yaslma q'irq"iz tapa sülâdim. sürjüg bat'imî (E28) qariγ söküpân kögmân yüiγ toγa yofr'ip] q'irq'iz bodunuy uda basd'im. qaγanîn birlâ soga yiSda sügüSdüm. qaγanîn ölürtüm, ilin anta alt'im. ol y'ilga türgis tapa altun yi SI γ aSa [âr]tis ögüzüg kâffâ yorîfdım, türgis bodunuγ uda] basdlm. türgis gaγan süsî otc"a borCa kâlti. (E28) bolluda sügüSdümiz. qaγarün yabγu[sî]n Sadln anta ölürtüm, ilin anta alfi: otuz yaS'ima beş bal'iq tapa sülâdim. altı yol'i sünüSdüm, [......... süjsîn qop ö[lü]rtim. anta ürâki nâ kišî tin [.......... ]i yoq [bolta]Ci âr[ti. ...... ]a oqÎγalı kâlti. beş bal'iq arü üCün ozd'i. otuz artuqî (E29) bir yağıma qarluq bodun buns'iz [âr]ür barür ârkli yaγ'î bolt'i. tama γ'iduq bağda sünüSdüm. qarluq bodunuy ölürtüm, anta altım. [.......... basjmil qara [......] qarluq bodun tir[ilip kâlti. .......... ]m ö[lürtüm], t[oquz oγu]z manü] bodunum ârti. târjri yer bulγaqîn üCün, ödîn[â] (E30) küni tâgdük üčün yaγ? boltî. bir yilqa tört yol'i sünügdüm. ağ ilkrtoTu balıqda sünüšdürn. toγla ögüzüg yüzüti kâCip süs! [..........] ekînti antırTuda sürjüSdüm, süsîn sanCdım [.......... üCünC Cuš bagînta sü]nüSdüm. türük bodun adaq qamšat(t)'i, yablaq (E31) boltacîi ârti. oza yana kâligmâ süsîn aγÎt(t)'im. üküš öltâSi anta tirilti. anta tonra y'ilpaTutî bir oγušuγ torja tigin yoγ[înta] âgirâ toq'idım. törtünC âzginti qad'izda sürjüSdüm. süsîn anta sanCd'im, yabrltdîm. [..........] yabr'it [......... yas"i]ma anaγ1 qorγan q'isladuqda yut boltl. yaz'ina (E32) oγuz tapa sülâdim. ilki sû tas"iqmiš ârti, ekîn sû âbda ârti. üC oTuz süsî basa kâlti. yadaγ yab'iz bolt'i tip alγal'i kâlti. [sin]ar süsî âbig barq'iγ yul-γal'i bard'i, sinar süsî sünüggâli kâlti. biz az ârtimiz, yab'iz ârtimiz. oγ[uz. . . . . ]tl yaγ[l? ........ tânri] küč birtük üCün anta sanCd'im, (E33) yand'im. tânri yarliq(q)-aduq üöün, mân qazγantuq üCün türük bodun qazγ[anmiš? ârijnö. mân iniligü buncîa baSlayu qazγanma par] türük bodun öltâ^i ârti, yoq [bolta]či ârti. [türük] bağlar [bodun anč]a sa^irürj, anCa bilin. oTuz bo[dun. .......... .......... ]da 'idmayın tiyin sülâ[dim], (E34) âbın barqîn buzdum. o[ TUZ] bodun toquz tatar bir la tirilip kâlti. aγuda ekî uluγ sürjüg sünüSdüm. süsTn [buz]dum, elîn anta altım. anča qazγan['ip ......... târpri] yarl'iq(q) - aduq ücîün ö[züm] otuz artuqî ü[č yağıma. .......... ......... ]uq ârti. ödsig ötülüg ki[gî? ] (E35) igidmig al[p qaγamna ya]'nllt'i. üzâ tânri, 'iduq yer sub, [âCim qa]-γan qutı taplâmad'i ârinî. toquz oTuz bodun yerin subîn 'id'ip tabγa^γaru bard'i. tabγaC [..........] bu yerdâ kâlti. igidâyin tiyin saq['irüp? ..........] bodun [....] (E36) yazuqla [.......... bi]riyâ tabγaCda atî küsı yoq bolt'i; bu yerdâ mana qul bolt'i. mân özüm qaγc olurtuqum üčün türük bodunuγ [.......... ]ı q'ilmadım. [ilig] törüg yeğdi qazγant'im. ıd[. ..........] tirilip [yč ..........] (E3γ) [anta sür)ü]šdüm, süsîn sančd'im. iCikigmâ iCikdi, bodun boltî; ölügmâ ölti. salana qodî yoripan qarγan q'isîlta âbîn barqîn anta buzdum, [..........] yišqa aγd'i. uyγur el[t]âbâr yüzCâ ârin ilg[âr]ü t[âzip bardı? ..........] (E38) [.....,........ ]ti. türük bodun âö ârti. ol yîlqÎγ alip igit(t)im. otuz artuqî tört yag'ima oTuz tâzip tabγačqa kirti okunup sülâdim. suqun [......... o]γlîn yotuzîn anta altım eki el-tâbârlig bodun [..........] (E39 [..........] t[atab]l bodun tabγač qaγanqa körti. yala- baCî, âdgü sabî, ötügî kalmaz tiyin yayın sülâdim. bodunu" anta buzdum, y'ilq'i[sın. ....,.........] süsî tirilip kâlti. qad'irqan yiS qon[. ..........] (E40) [.......... ]γaqîna yerinârü subîçjaru qont'i. biriyâ qarluq bodun tapa sula tip tudun yamtar 1γ'it( t)lm; bardî. [.......... qarluq il]tâbâr yoq bolmiS, inisî bir qorγ[anqa? ..........] (E41) [....... ar]qigi yâlmâdi. ani anitayin tip sülâdim. qorîγu ekî üö kisiligü tâzip bard'i. qara bodun qaγan'im kâlti tip ög[di? ......... .......... ]qa ât birtim. ki^ig atllγ'[îγ? ..........] South-East(SE) [...... kök] örjüg yo Turu sû yorîp tünlî künlî yiti ödüSkâ subs'iz kâîdim. čoraqqa yâgip yuluγ?i [âri]g q[. .......... ]s2 kâCinkâ tâgi [..........] South (S1) [........ tab]γaC atlîγ süsî bir tuman artuqî yeti biq süg ilki kün ölürtüm. yadaγ süsîn ekinti kün qop [ölür]tüm. bi[. .......... ]agip bard[. ..........] (S2) [......... y]olî sülâdim. otuz artuqî sâkiz yaS'ima q'iSîn q'itan tapa süflâdim. ......... otuz artuqî toquz yagî]ma yazın tatabî tapa süflâdim. ..........] (S3) [. . . ] mân [..........] ölürtüm, o'ylîn yotu.z[Tn yl]lq'isrn barımın [.......... ]râ qo[. .........] (S4)
bodfun. .... yojtuzîn yoq q'i[lfim. .........] (S6) sün[üšdüm? ..........] (S7)
[berjtim. alp ârîn ölürüp [bal]bal q'ilu bertim.
âlig yaslma tatab'i bodun q'itafıda ad[r'ilt'i? .......... ]lkâr
tayqa [..........] (S9) ö[lü]ıti. ulu γ oγlum aγr'ip yoq bolča quγ sâTjünüg balbal tikâbirtim. mân toquz yegirmi y'il gad olurtum, toq[uz yegirjmi y'il [qayan olu]rtum, il tutdum. otuz artuqî bir [..........] (S10) türükümâ budunuma [y]egin anča qazγanu birtirn. bunCa qazγarüp [qanîm qaγan î]t y'il onunC ay altı otuzqa uCa bardl. laγzTn y'il bisinC ay yiti otuzqa yoj ârtürtüm. buquγ tutqu [.......] (S11) qarjî lisün tay sagun bašad[u] bis yüz aran kâlti. qoq'il"iq ö[. ..........] altun kümüs kârgâksiz kâlürti. yoy yipariγ kâlürüp tikâ birti. c"intan Îγac" kâlürüp öz yar[ .....] (S12) bunča bodun saCîn qulqaqîn [..... b]îčdî; âdgü özlik atîn, qara kisîn, kök tayanın sansız kâlürüp qop qot(t)'i. (S13) târjri tâg, tânri yaratmis" türük bilgâ [qaγan s]abım: qan'im türük bilgâ qaγan olurtuqınta türük mat'i bağlar, kisrâ tarduS bağlar kül Çor baslayu ulayu Sadpît bağlar, örjrâ tölis bağlar apâ tarqa[n] (S14) baglayu ulayu Sadfp'it] bağlar, bu [..........] tannan tarqan, tonyuquq boyla baγa tarqan ulayu buyruq [......] İÇ buyruq sâbig kül irkin bašlayu ulayu buyruq, bunCa matı bağlar qar)Im qaγanqa ârtirjü (S15) ârtinü ti maγ i[tdi? .......... t]ürük bâglârîn bodunm ârtinü ti maγ itdi ögd[i? . . qanlm] qaγan [..... ]ča aγar taSiγ yoTun îY türük bağlar bodun i[. ...... Jirti. özümâ bunCa [........] North (Continuation of BK N1-N8 = KT S1-S11) [qanîm] (N9) qaγan, âčim qaγan olurtuqınta tört bu-lurjdaq'i bodunuγ nânCâ itmfig. .........] tânri yar!îq(q)aduq [üčün ö]züm olurtuquma [tört bulurjdaq'i] bodunuγ itdim yaratdîm. [..........] q"ilt'im. [. . . tjürgis qaγanqa q'izîm['in. . . . . ] ârtinü uluγ torun alî birtim. türfgis qayan] (N10) qîzîn artirjü uluγ torun oγluma alî birtim. [........ .......... Srtiıjü u]luγ [torun alî] birtim. [..........] ârtü[rtü]m [.......... baslîγ]'iγ yüküntürtüm, tizligig sökürtüm. üzâ tâ'rjri asra yer yarl'iq(q)aduq üč[ün. . (N11) közün körmâdük, qulqaqîn Ssidmâdük bodunumîn iSgârü kün to[γsîqîna? ] birigârü [......,.. ]qa, qur'iγaru [....,..........] sar'iγ altunî]n, ürüg kümüSin, q'irγaγlîγ qutaym, âkinlig âsg[itis]nı, özlik atîn, adγi'rîn, qara kfisîn], (N12) kök tâyârjîn türükümâ bodunuma qazγanu birtim, iti birtim. [...... ]nč bur)siz q'ilt'im. üz[â târj]ri ârklig [.......... ..........] (N13) [......] igidirj. âmgâtmân, tolyatman. [. . . ]m türük bağlar, türük bodunum [........ ..........] qazγarüp yan[..........]a bu qaγaründa, bu bSglârigfdâ, ....... su]bund[a adr'ilmasar tü[rük bodun] (N14) özürj âdgü körtâCi sân, âbirjâ [ki]rtâîi sân, buT),sîz boltači s [ân. ......... anta] kisrâ [tabγač qa^ant]a bSdizîi qop k[âlürtüm. mânig s]abîmin simad'i, idrâki bâdiz^ig ît(t)'i. anar adînî(C)îγ barq yaratid(d)im; iCîn taSîn adînč( S)'iJ bâdiz [urturtum. taš toq'itd"im; könül-tâki sabimin urturtum ......] (N15) on oq oγlî'rja tat'iga tâgi bunl körü bilirj. bângü taš [toqîtd'im ..........] toqîtdîm, bitîd( d)im. [..........] ol tas" barqın [.......] West(Wl) [. ..]üzâ [- - -] (W2) bilgS qaγan u[Sdî? ] (W3) yay bolsar, üzâ tfâ'gri] (W4) köbürgâsî atarca anc[a taq"i? ] (W5) taγda siTun âtsâr, [ancîa? ] (W6) saqînur mân. qanîm q[aγan] (Wγ) tagln özüm qaγan [-?] South-West (SW) [- bilgâ] qaγan bfitigîn? ] yol(l)uγ tigin bitidim. bun<ča barq'iγ bâdizig uzuγ [.......... q]aγan atîsTyol(l)uγ tigin mân ay artuqî tört kün [olujrup bitîdim, bâdiz-tim. yay[--]. |
||||||
| |||||||
|
| ||||||
|
| ||||||
Back | Alan
Dateline Bulgar Dateline Huns Dateline Kipchak Dateline Sabir Dateline Besenyos, Ogur and Oguz |